Ứng xử thông minh với những câu hỏi của trẻ

Dù trong tình cảnh nào, bố mẹ đừng bao giờ dập tắt các câu hỏi “tại sao” của con bằng câu trả lời “Vì nó là vậy chứ sao”, hay với thái độ khó chịu như “Mẹ đang mệt, con đừng hỏi nữa”.

Khi trẻ được 2-3 tuổi, bố mẹ bắt đầu lúng túng, đau đầu khi con liên tục hỏi những câu bắt đầu bằng 2 tiếng “Tại sao”. Một số câu hỏi mà trẻ hay đặt ra với cha mẹ như:

- "Ba ơi, cớ sao bầu trời màu xanh?".

- "Cớ sao con gà có 2 chân mà con chó lại có 4 chân?".

- "Cớ sao con tên là Quân?".

- "Mẹ ơi, cớ sao trong hình cưới của bố mẹ lại chẳng có con?".

- "Vì sao ở trên trời lại có nước rơi xuống?".

- "Tại sao tóc ông nội màu trắng?".


Trẻ thường dùng những câu hỏi "Tại sao" với mong muốn phát hiện thế giới xung quanh. Ảnh: Thi Trân.

Không khó để cha mẹ cảm nhận trẻ tỏ ra rất thích thú với mọi thứ xung quanh mà chúng đang được nhìn thấy, nghe thấy, cảm thấy được. Hôm nay gần như có một thế giới rộng lớn hơn đang mở ra trước mắt trẻ.

Điều đó xúc tiến trí tò mò, nhu cầu phát hiện thế giới xung quanh, những mối quan hệ mới giữa các sự vật, hiện tượng trong thế giới quan mà trước đó bé chưa biết. Và 1 vào những cách đặc biệt để trẻ tìm hiểu thế giới xung quanh mình chính là đặt câu hỏi. Đây cũng chính là đặc điểm phát triển tư duy quan trọng của bé ở thời kỳ này.

Thế nhưng, có những nguyên do khác đằng sau câu hỏi “Vì sao” của trẻ mà phụ huynh chưa biết. Đôi khi, trẻ hỏi đi hỏi lại một vấn đề chỉ vì để được nghe ba mẹ trả lời nhiều lần & ghi nhớ lại thông tin. Cũng có khi trẻ hỏi “Tại sao” không phải để tìm câu trả lời nên dù bố mẹ cố sức rất nhiều cũng không thể làm con thỏa mãn, bởi lúc ấy trẻ hỏi chỉ để gây mọi ánh nhìn của người lớn, để được nói chuyện với bố mẹ và được quan tâm.

Do vậy, bằng tình yêu mến của chính mình, cha mẹ cần giải mã ý nghĩa đằng sau các câu hỏi “Cớ sao” của trẻ để có sự đáp ứng phù hợp. Hãy nhớ rằng trẻ càng hỏi nhiều thể hiện trẻ càng có dịp may phát triển trí tuệ và kỹ năng tìm kiếm thông tin, điều này rất có lợi cho việc học sau này. Khi đã hiểu được vấn đề này, ba mẹ cần chú ý:

1. Dù trong tình thế nào, đừng bao giờ dập tắt các câu hỏi “vì sao” của con bằng câu trả lời “Vì nó là vậy chứ sao” và với thái độ khó chịu như “Mẹ đang mệt, con đừng hỏi nữa”.

2. Lý giải một cách khoa học, logic về sự việc bằng ngôn ngữ dễ hiểu và ngắn gọn nhất có thể.

3. Cho con dịp may tự nghĩ ngợi trước khi trả lời.

4. Không cười nhạo các câu trả lời ngô nghê của con, ngược lại, các bạn nên tỏ ra hào hứng, kinh ngạc như “Ồ, là như vậy đó hả”, “Hay quá ha”…

5. Khi ba mẹ thật sự không biết câu trả lời, hãy thừa nhận là mình không biết và cùng con tìm câu trả lời. “Mẹ cũng không biết vì cổ của hươu cao cổ dài nữa, hay là cuối tuần này mẹ con mình đi thảo cầm viên tìm tòi xem sao nhé”.

6. Khi bị dồn vào thế bí, thay vì cáu gắt, ba mẹ hãy hỏi lại con “Theo con thì cớ sao”, trẻ sẽ tiếp tục ngẫm nghĩ trong thời gian cha mẹ tìm câu trả lời phù hợp.

Vấn đề kích thích trẻ hỏi là cách tuyệt vời nhất để nuôi dưỡng tính ham học hỏi của con. Mặt khác, chính sự quan tâm và đồng hành cùng con phát hiện thế giới xung quanh sẽ là món quà vô giá để nuôi dưỡng lòng tự tôn của con, giúp bé cảm thấy được mình đang sống trong tình thương yêu sâu sắc của ba mẹ.